کتاب ’’سخن زایش‌گاه زندگی‘‘ اثر بهمن حبیبی

شعر بلند سخن زایشگاه زندگی نوعی روایت است، روایتِ از خود بیگانگی انسان نسبت به خودش و نسبت به دیگری: «من به من تعلق ندارد» عدم تعلق، تنهایی و سکوت از فردگرایی انسان امروزه نشات می­ گیرد و راوی شعر روایت خود را بر مبنای این دنیای فردزده بنا می­ نهد. روایت شاعر از سکوت حاکم بر فرد و جامعه است و در نتیجه شعر بسی بغرنج و پیچیده است« دندان­هایی که نه سیب بلکه سخن را گاز زده ­اند.» ص4

اکنون این لب­جنبه­ ها و سخن گفتن­ ها از چه سخن می­ گویند؟ ما با روایتی داستان­وار مواجهیم که با زبان شعر از جایگاه سخن و کلام در بیان «فرد» و «خود» سخن می­ گوید. راوی از آزادی می­ گوید: «آزادی فردی» که در دنیای آشفتگی­ها برای به دست آوردن آن بر سر میز قمار تاس ریخته است و در این بازی هر دو سر باخت، «آزادی درون خود» را باخته است. انسان فردزده­ برای دیگری به «تن» و «جسم» تقلیل یافته است و کلام این انسان­ فقط سکون و سکوت است و تنها چیزی که زنده و پاینده است سخن حاکم است که چیزی جز دروغ و فریب نیست که رسانه­ ها پیوسته در کار پر کردن مغز ما با آن هستند.

از سوی دیگر ناشناختگی انسان به مانند کوه یخی به تصویر کشیده شده که تعلقات زندگی بر کسالت آن می­ افزاید و جنبه­ های تاریک آن را بیشتر می­ کند و تن را نحیف و ذهن را بیشتر در تاریکی فرو می­برد. نیازمندی انسان او را ناچار می­کند که از آزادی خود بگیریزد و دست به انتخاب بزند، انتخابی که نوعی عصیان، آشفتگی و گریختن است گریختن از تنهایی خویش. راوی از جمع گریزان است «از جمع یک با یک باید که گریخت» ص11 اما این گسست از اجتماع هم آسان نیست دوری از جمع و تجربه تنهایی مثل بیرون آوردن جامه از تن است احساس سرما و بی­ پناهی و رویارویی با حقیقتی تلخ بر او چیره می­شود و به مرگ می­ اندیشد«از تلخ­ آب جمع آیا برون خواهم جست؟ چگونه؟»ص13

راوی با خود سخن می­گوید: «منی با لبان من لب­خند می­ زند» / «منی با لبان من ریشخند می­ کند» این دوپارگی من و ایستادن من در مقابل من در کل روایت دیده می­شود. «آه که منِ من رفته است / با مرگ خالی کرده است.» ص13

آن بخش من که با مرگ رفته است اکنون به رهایی رسیده است، رهایی مزد تنهایی­ست اما بخش دیگر من هنوز درگیر زندگی­ست « آه که منِ من زندگی را تاج بر سر نهاده است» و زیبایی زندگی مزد تنهایی­ست به شرط آنکه «معنایی» را در زندگی بیابی.